ردپای موسیقی و بزم در هنر ساسانی
یکی از وسایل موسیقی که در آثار دوره ی ساسانی به چشم می خورد «چنگ» است. به عنوان نمونه در نقش برجسته ی شکارگاه گراز در تاق بستان که در نمای زیر دیده می شود (با کلیک کردن روی عکس ها می توانید آنها را به صورت بزرگتر ببینید.)،
دو قایق حامل دختران چنگ نوازان وجود دارد. این دو بخش را می توان به تفکیک در دو شکل زیر دید:
در تاق بستان همچنین نقش دیگری از شکارگاه وجود دارد که در آن به شکار گوزن پرداخته می شود. این دیوار از تاق بستان را می توان در شکل زیر دید:
در اینجا نیز مانند شکارگاه گراز، گروهی از دختران نوازنده ی چنگ دیده می شنوند. این گروه چنگ نوازان با وضوح بیشتری در عکس زیر نشان داده شده است:
چنگ نوازی تنها اختصاص به آثار تاق بستان ندارد بلکه در موزاییک های به جا مانده از کاخ بیشاپور در استان فارس نیز به چشم می خورد. موزاییک بانوی چنگ نواز که اکنون در موزه ی لوور قرار دارد را می توان در عکس زیر دید.
همچنین بر روی ظروف دوره ی ساسانی می توان نقش هایی از نوازندگان موسیقی یافت. مانند دو نوازنده ای که در روی بشقاب زیر دیده می شوند. این اثر اکنون در موزه ی بریتانیا قرار دارد.
دو بانوی نوازنده ی دیگر را نیز می توان بر نقشهای زیر دید
نگاره ای که در این عکس نشان داده شده، از نگاره های مانوی به جای مانده از دوره ی ساسانی است. در این نگاره نیز شخصی به نواختن سازی شبیه آنچه در آثار بالا دیده می شود می پردازد.
هنر فلزکاری و نقش برجسته بر روی ظروف نقره ای از هنرهای شناخته شده ی دوره ی ساسانی است. بسیاری از این آثار شاهان ساسانی را در شکارگاه به تصویر کشیده اند. ولی علاوه بر نقش های مربوط به شکار، رقص و بزم نیز از جمله موضوعاتی است که بر روی این ظروف ماندگار شده اند. آثار زیر نمونه هایی ار نقش برجسته های دختران رقصنده را نشان می دهد. این عکسها را به ابیاتی از شاهنمامه ی فردوسی که در وصف بزم بود آراستم.
بزرگان به شادی بیاراستند / می و جام و رامشگران خواستند
نبیذ آر و رامشگران را بخوان / بپیمای جام و بیارای خوان
که گفتی همی جان برافشاندند / ز هر جای رامشگران خواندند
ابا ژنده‌پیلان و رامشگران / زمین شد بهشت از کران تا کران
همه شهر ایران بیاراستند / می و رود و رامشگران خواستند
به هر جای جشنی بیراستند / می و رود و رامشگران خواستند
نشستند یک هفته با نای و رود / می و ناز و رامشگران و سرود
پاسخی بگذارید
دیدگاه‌های اخیر
مشترک شوید
// استفاده از مطالب وبلاگ، با ذکر نام وبلاگ و دادن پیوند به وبلاگ مجاز است.
چقدر زیباست موسیقی و رقص 🙂
خیلی جالب بود
مرسی بسیار استفاده کردیم
سلام واقعا ممنونم. متشکرم. خیلی مفید بود. واقعا ممنونم.
خواهش می کنم آرش جان. خوشحالم که مطالب مفید بوده.
چه بودیم و چه شدیم!!!!!!!!!!!!!!! افســـــــــــــــوس
ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد………
ساعت ۳ صبح هست و من همچنان محو دیدن این سایت شما هستم–خیلی علی بود–هم لذت بردم و هم غم بزرگی دلم رو گرفت–با این حال افتخار میکنم که اسم پسرم رو رامتین گذاشتم
ممنونم خیلی ممنونم زنده باشید و پاینده
اگر ممکن است توضیحی در بارۀ نمادهایی که در تصویر دیده می شود ، بفرمایید
مثلاً درخت مو(انگور) و غیره…
با دیدن تصاویر مکرر از زن و انگور، استعارۀ دختر رز به ذهنم خطور می کند که در اشعار کلاسیک فارسی بسیار به کار رفته است . به خصوص در غزل های جناب حافظ:دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد….