وزنه ی 5000 ساله با نقش یوز

وزنه با نقش شخصی که دو یوز را از دم  گرفته است و این نقش در میان دو عقرب محصور است، جنس: کلریت که ماده ای است که در عین سخت بودن قابلیت تراش خوردن مناسبی دارد و به اندازه ی کافی ریزدانه است که جزئیات تراش را حفظ کند، قدمت: 2800 تا 2500 پیش از میلاد، محل کشف: جیرفت، محل نگهداری: موزه ی ایران باستان 

صفحه ی بازی با قدمت 3000 سال

تصویر بالا یک صفحه ی بازی به ابعاد 24 در 11 سانتی متر را نشان می دهد که به «بازی 58 سوراخ» معروف است. این صفحه که متعلق به سده ی 11 تا 9 پیش از میلاد است در مقبره ای در نکروپولیس ب در تپه ی سیلک یافته شده و اکنون در موزه ی لوور قرار دارد. صفحات بازی در مصر و خاور میانه معمول بوده اند و نامگذاری امروزین آنها گاه بر اساس شکل آنهاست مانند صفحه ی 58 سوراخ یا صفحه ی 20 مربع، گاه بر اساس تزیینات صفحه مانند صفحه ی درخت خرما و گاه بر اساس قطعات آنهاست مانند صفحه ی سگها و شغالها. برخی نیز بر اساس محل یافت دسته بندی شده اند مانند صفحه ی بازی لرستانی یا مصری.

صفحه ی بازی بالا شامل دو دسته ی 29 تایی از سوراخهاست که به صورت متقارن در صفحه توزیع شده اند. هر بازیگر پنج میخ داشته که با استفاده از تاس باید این پنج میخ را از نقطه ی ابندایی به انتهای بازی می رسانده. برخی سوراخها دارای نقش یا توضیح هستند و برخی از آنها به یکدیگر متصل شده اند که مراحل مشخصی در پروسه ی بازی را نشان می دهد.

ممکن است که این صفحات تنها برای بازی استفاده نمی شده بلکه برای پیشگویی نیز استفاده می شه  یعنی بر اساس عدد تاس و حرکت میخها پیشگویی هایی انجام می شده.

مرتبط: قدیمی ترین وسایل بازی یافت شده در جهان متعلق به 5000 سال پیش در جیرفت است که می توانید چند نمونه از آن را در این پست ببینید.

وسایل بازی با قدمت 5000 ساله از تمدن جیرفت

پیشینه ی تمدن فراموش شده ی جیرفت در جنوب خاوری ایران  به پنج هزار سال پیش می رسد. کشف آثار این تمدن از آنجا شروع شد که در سال 2001 به دنبال سیل در هلیل رود یکی از افراد محلی شی ء قدیمی شناوری را بر آب دید. روز بعد تعداد زیادی از افراد در جست و جوی آثار پنج هزار ساله به حاشیه ی هلیل رود هجوم آوردند. آنها منطقه را به قطعات شش متر مربعی تقسیم کردند تا هر کس بتواند سهمی از این گنجینه ببرد.

در نهایت در سال 2003 تیمی از باستان شناسان بین المللی به سرپرستی دکتر یوسف مجیدزاده به کاوش این سایت باستان شناسی پرداختند. گرچه کاوشهای این گروه به کشف تندیسها و ظروف منحصر به فردی مانند آنچه توسط افراد محلی غارت شده بود نیانجامید، ولی این گروه توانست ساختار قدیمی ای در این سایت پیدا کند که جزو زیگوراتها دسته بندی شد. همچنین در این کاوش، شش گور، یک مرکز صنعتی و تعداد زیادی اشیای دیگر یافته شد که در میان آنها 25 مهر وجود داشت. و مهمتر از همه یک لوح گلی که نخستین سند خدشه ناپذیر از نوشتار به حساب می آید یافته شد.

سه عکسی که به شکل کژدم (عقرب) و پرنده در ادامه می بینید سه اثر از تمدن جیرفت است. در مورد این آثار دکتر مجیدزاده این نظر را مطرح کرده است که این آثار کاربردی به عنوان تخته ی یک نوع بازی داشته اند (به همراه مهره هایی) و وسایل بازی های باستانی به شمار می آیند.

_____________

توضیحات برگرفته از وبسایت خانم Ewa Wasilewska استاد مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه یوتا

ظرفی با نمایی از یک خانه، ساخت شرق ایران چهار هزار و پانصد سال پیش

این ظرف در نیمه ی هزاره ی سوم پیش از میلاد در شرق ایران ساخته شده است و اکنون در موزه ی لوور نگهداری می شود. این ظرف استوانه مانند به ارتفاع 6 سانتی متر و قطر 18.5 سانتی متر، دو بخش دارد که یک بخش دارای نقوش تکرار شونده هست و بخش دیگر نمای خانه ای با در و دو پنجره و سردرهای کاو (مقعر) را نشان می دهد. این اثر از سنگ کلریت که سنگی سبز رنگ و نسبتا نرم است، ساخته شده. کسانی که اینگونه آثار را می ساختند، افرادی نیمه کوچ نشین از مناطق جنوب خاوری ایران بودند. به نظر می رسد نقش خانه یکی از نقشهای جالب توجه برای سازندگان این اشیاء بوده. تا مدت زمانی اینگونه تصور می شد که اینگونه اشیا ریشه در نمدنهای میانرودان دارند ولی سپس معلوم شد که این اشیاء متعلق به تمدنهای ترا-ایلامی (که ریشه در تمدنهایی جز ایلام دارد) است و در ابتدا در شرق ایران ساخته می شدند و با داد و ستد و تبادل فرهنگی به میانرودان راه یافته اند.

توضیحات برگرفته از وبگاه موزه ی لوور

_________

در همین رابطه می توانید دو اثر دیگر یافته شده در جیرفت متعلق به هزاره ی سوم پیش از میلاد را ببینید.

این دو عکس را از وبسایت آقای عطاالله امیدوار برداشته ام.