تکوک پیش-هخامنشی

تکوکی از هزاره ی نخست پیش از میلاد به ابعاد 26 در 32 سانتی متر که در محدوده ی آذربایجان یافته شده و اکنون در گالری دیوید اَرن لندن قرار دارد. بدنه ی این تکوک از دو بخش کروی تشکیل شده و درست در بالای سر جانور محلی برای ریختن آب در نظر گرفته شده است. ساخت تکوک (ریتون) ها که در دوره ی هخامنشی و اشکانی به صورت گسترده ای رواج داشت به دوره ی پیش-هخامنشی باز می گردد.

بشقاب ساسانی با نقش زنی برهنه

تصویر بالا یک بشقاب ساسانی به قطر 24 سانتی متر و وزن 1190 گرم را نشان می دهد که اکنون در گالری دیوید اَرِن لندن قرار دارد. داخل این بشقاب با نقش سه زن آراسته شده است. شخصی که در وسط قرار گرفته و شخصیت ماورایی دارد (شاید آناهیتا؟) بر روی ستونی ایستاده است، تاجی به سر دارد و بدنش با گردنبند، دستبند، آویز و پابند (خلخال) آراسته شده است. به جز ردایی به بلندی بدن که بر روی شانه ی راست او قرار گرفته و پشت او را پوشانده، بدن او برهنه است به گونه ای که سینه ها و حتی موهای بخش تناسلی در نقش نمایان است. سر دیگر این ردا در دست چپ او که بالا برده شده قرار دارد. او با دست راست خود گلی (شاید نیلوفر آبی ؟) را گرفته است. دو کودک-فرشته ی بالدار پای او را نوازش می کنند و دو کودک-فرشته ی دیگر سایبانی را بر سر او نگه داشته اند.

دو شخصیتی که در دو طرف تصویر دیده می شوند لباسی از شانه تا مچ پا بر تن دارند. این لباس در بخش بالای کمر داری نقش است و در بخش زیرین کمر شفاف (توری) است. این دو شخص کلاهی بر سر دارند و شنل زیبایی به صورت شناور بر بالای سرشان قرار گرفته که در نهایت به دور بازوی آنها پیچیده شده است. زنی که در سمت چپ قرار گرفته جامی را با دست چپ خود بالا برده و با دست راست خود پرنده ای را گرفته است. زنی که در سمت راست قرار دارد با دست چپ خود پرنده ای و با دست راست خود عوددانی را گرفته است. پای هر دو نفر به صورت ضربدری قرار گرفته و گویی که یک پای خود را بر روی کناره ی بشقاب تکیه داده اند.

مرجع: صفحات 13-15 کتاب IRANICA 17- Exegisti monumenta: festschrift in honour of Nicholas Sims-Williams

نویسنده ی مقاله: François de Blois استاد دانشگاه لندن