جام سیمین دوره ی هخامنشی

جام استوانه ای با 19 شیار افقی که در لبه با نقوش یک در میان شکوفه های باز و بسته ی نیلوفر آبی تزیین شده است، جنس: نقره، قطر پایه: 5 سانتی متر، قطر لبه: 8.6 سانتی متر، ارتفاع: 7.3 سانتی متر، وزن: 219.7 گرم، قدمت: سده ی چهارم یا پنجم پیش از میلاد (دوره ی هخامنشی)، کاوش شده در: ترکیه، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

مرجع: وبگاه موزه ی بریتانیا

مهری از دوره ی هخامنشی

مهر با نقش نبرد یک شخص و دو هیولای بالدار، جنس: سنگ یمانی، ارتفاع: 3.65 سانتی متر، قطر: 1.7 سانتی متر، قدمت: 2500 تا 2300 سال پیش (دوره ی هخامنشی)، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

نقش مهر که در تصویر زیر نشان داده شده است، در وسط فردی (قهرمان یا پادشاه) را با لباس پارسی با ریش و موهای نوک تیز نشان می دهد. در دو سوی این شخص در کنار تصویر مهر، نوشته ای با خط آرامی با متن «مُهرِ پارشانداتا، پسر آرتاداتان» وجود دارد. نام پدر یعنی آرتاداتا به معنای آرتا-داد (مانند خداداد که امروزه نامی مصطلح است) است یعنی داده شده و بخشیده شده توسط آرتا (حقیقت). نام پسر به صورت Prshndt در کتاب استر در بخش عهدعتیق کتاب مقدس آمده است که به صورت سنتی پارشاندات تلفظ می شده.

در نقش مهر، بازوهای شخص به صورت بازدارنده ای به سمت دو هیولا دراز شده اند. غالبا دراینگونه صحنه های نبرد قهرمان با دو هیولا، هر دو هیولا از یک نوع هستند. در حالی که در تصویر این مهر، دو هیولای متفاوت وجود دارد. در سمت چپ تصویر، موجودی گاومانند بالدار با صورت انسان به چشم می خورد که به صورت رم کرده دو پای جلویی آن به هوا بلند شده است. این نقش شبیه به نقوش دروازه های تخت جمشید است. هیولای سمت راست نیز موجودی بالدار است و گوشهایی خرمانند دارد. این شکل از گوش بیشتر یادآور هنرهای قدیمی تر مانند آشور نو یا بابل نو است.

---

مرجع: وبگاه موزه ی بریتانیا

کاسه ی مسی

کاسه ی کم عمق با تزیین گل رز در مرکز که با دوایر متحدالمرکز احاطه شده است، جنس: آلیاژی از مس، قطر: 17 سانتی متر، ارتفاع: 3 سانتی متر، وزن: 324 گرم، قدمت: سده ی چهارم و پنجم پیش از میلاد (دوره ی هخامنشی)، محل کشف: ایران، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

مرجع: وبگاه موزه ی بریتانیا

بز کوهی زانوزده

بز کوهی در حالت زانوزده، جنس: آلیاژی از مس، ارتفاع: 17.8 سانتی متر، طول: 17.8 سانتی متر، قدمت: سده ی چهارم یا پنجم پیش از میلاد (دوره ی هخامنشی)، محل کشف: ایران، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

مرجع: وبگاه موزه ی بریتانیا

کاسه ی 2500 ساله

کاسه ی کم عمق با تزییناتی به شکل اشک، گلبرگ و گل نیلوفر آبی، جنس: آلیاژی از مس، قطر: 17.9 سانتی متر، ارتفاع: 4 سانتی متر، وزن: 266 گرم، قدمت: سده ی چهارم یا پنجم پیش از میلاد (دوره ی هخامنشی)، محل کشف: نزدیکی کارکمیش در سوریه ی کنونی، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

مراجع:

وبگاه موزه ی بریتانیا

Cemeteries of the first millennium B.C. at Deve Hüyük, near Carchemish, salvaged by T.E. Lawrence and C.L. Woolley in 1913

Iranian troops at Deve Hüyük in Syria in the Earlier Fifth Century B.C.

دیسک طلایی 2500 ساله ی تزیین لباس

دیسک تزیین لباس با نقش شیر بالدار که چهار حلقه در پشت دارد (از گنجینه ی آمودریا)، جنس: طلا، قطر: 4.75 سانتی متر، وزن: 5 گرم، قدمت: سده ی چهارم یا پنجم پیش از میلاد (دوره ی هخامنشی)، محل کشف: تخت کواد (قباد) در تاجیکستان، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

در مورد نقش این دیسک در توضیحات موزه ی بریتانیا نقش شیردال یا گریفن نوشته شده در حالی که شیردال دارای سر عقاب مانند است. نقش این دیسک که هزار سال پیش از دوره ی ساسانی ساخته شده است، شباهت بسیار زیادی به بعضی از نقوش سیمرغ ساسانی دارد.

مرجع: وبگاه موزه ی بریتانیا

ظرف 2500 ساله با نوشته ی نام خشایارشا به 4 زبان

آلاباسترون (نوع مخصوصی از ظروف سفالی یا شیشه ای که در دوران باستان برای نگهداری عطر یا روغن ماساژ استفاده می شده)، جنس: رخام گچی (آلاباستر)، قطر دهانه: 4 سانتی متر، بیشترین قطر بدنه: 17 سانتی متر، ارتفاع: 18.8 سانتی متر، قدمت: 485 تا 465 پیش از میلاد، محل ساخت: مصر باستان، محل یافته شدن: هالیکارناس (شهری از یونان باستان که اکنون در ترکیه قرار دارد)، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

بر بدنه ی این ظرف به زبانهای فارسی باستان، ایلامی، بابلی و مصری عبارت «خشایارشا، شاه بزرگ» نوشته شده است. خطی که این عبارت با آن حکاکی شده برای سه زبان اول، خط میخی (ابعاد: 1.2 در 7.5 سانتی متر) و برای مصری خط هیروگلیف (6.3 در 1.7 سانتر متر) است.

مرجع: وبگاه موزه ی بریتانیا

کتیبه ی خشایارشا در موزه ی بریتانیا

نقش برجسته ی خشایارشای (یکم) هخامنشی، جنس: سنگ آهک، ابعاد: ارتفاع 34.2 سانتی متر، طول: 61 سانتی متر، وزن: 45.5 کیلوگرم، قدمت: 486 تا 465 پیش از میلاد، محل کشف: تخت جمشید، محل نگهداری: موزه ی بریتانیا

این کتیبه شامل چهار خط و نیم نوشته به فارسی باستان است که با دقت زیادی با خط میخی حکاکی شده است. متن نوشته چنین است:  

«خدای بزرگ است [اهورامزدا]، که این زمین را آفرید، آن آسمان را آفرید، انسان را آفرید، شادی را برای انسان آفرید. خشایارشا را پادشاه کرد، پادشاهی از [پادشاهان] بسیار، فرماندهی از [فرماندهان] بسیار. من [هستم] خشایارشا پادشاه بزرگ، پادشاه پادشاهان، پادشاه کشورهایی با [گونه های] زیاد مردمان، پادشاه در این زمین بزرگ دور و دراز، پسر پادشاه داریوش، یک هخامنشی. خشایارشا پادشاه بزرگ می گوید: آنچه توسط من در اینجا انجام شده است و آنچه دورتر توسط من انجام شده است، تمام آن را برای اهورامزدا انجام دادم. باشد تا اهورامزدا، با خدایان، من و پادشاهی من و آنچه من انجام داده ام را حفظ کند.

مرجع: وبگاه موزه ی بریتانیا

تزیینات لباس هخامنشی با نقش شیر بالدار

این شیء تزیینی زرین با نقش شیر بالداری با دهانی نیمه باز که محصور در یک دایره ی بیرونی است، نشانگر مهارت فوق العاده ی زرگران هخامنشی در ساخت المانهای ظریف است. در پشت دایره ی بیرونی، شانزده حلقه ی کوچک برای اتصال آن به لباس وجود دارد. اینگونه تزیینات با توصیفی که هرودوت از سربازان خشایارشا داشته و نوشته که «آنان به شکل باشکوهی آراسته بودند و از طلا می درخشیدند.» هماهنگی دارد. این المان باستانی هم اکنون در موزه ی انستیتو مطالعات شرقی دانشگاه شیکاگو قرار دارد.

مرجع: وبگاه موزه ی انستیتو مطالعات شرقی دانشگاه شیکاگو